Hayatın İçinde Mimarlık: Arkeoloji

Akbank Sanat’ın ev sahipliği yapacağı Hayatın İçinde Mimarlık Seminerleri Dizisi, Kasım 2016-Haziran 2017 tarihleri arasında ayda bir kez şeklinde gerçekleşecek.

Akbank Sanat, kurulduğu 1993 senesinden itibaren Türkiye’de çağdaş sanatın gelişimini desteklemek amacıyla müzik, yayın, sahne sanatları ve görsel sanatlar alanlarını kapsayan zengin bir kültür-sanat programı oluşturmuştur. Hayatın İçinde Mimarlık Seminer dizisi, dijital dokümantasyon aracılığıyla, bir bilgi bankası, kapsamının ötesinde yeni sorgulamalara kapı açacak ya da zemin hazırlayacak bir beyin fırtınası ortamı yaratmayı amaçlıyor.

Hayatın içinde yer alan bu kapsamı daha anlaşılabilir kılmak ve etkileşimde olduğu diğer alanlar üzerinden anlamaya çalışmak için mimar olmayanlarla mimarlığı konuşmak hedefleniyor. Yani mimarlığı sadece mimarlar ile konuşmak yerine mimarlığa yeni bir bakış açısı getirilmek istenilmiş.

Akbank Sanat’ın Hayatın İçinde Mimarlık Seminerleri Dizisi’nde bu ay Arkeoloji konusu yer alıyordu. Türkiye’de Kuramsal Arkeoloji çalışmalarına önemli bir ivme kazandırmış olan Dr. Güneş Duru’nun konuşmacı olduğu seminerde, “Mimarlığın ortaya çıktığı çünkü insanlığın yerleşik hayata geçtiği Neolitik dönemde yapılan o ilk mimari tercihler neden yapıldı?”, “Yapı malzemelerinden kap kacağa kadar günümüz kullanımlarını halen belirlemeye devam eden o ilk mimari temellerin arkasında hangi pratik gerekçeler yatıyordu?” soruları üzerinden Türkiye’den kazı bölgelerine sanal bir yolculuk yapıldı.

Seminerde ayrıca geçmişten günümüze Türkiye, Orta Doğu ve dünyada arkeolojik kazılara bakış açıları, Göbekli Tepe, Çatal Höyük, Aşıklı Höyük kazı bölgeleri, İnsan-Mekan, Topluluk-Yerleşme İlişkisi, Neolitik dönemdeki mimari tercihlerin sosyal yaşama yansımaları konuşuldu.

Dr. Güneş Duru Kimdir?

Yıldız Teknik Üniversitesi’nde mimari restorasyon ve konservasyon eğitimi alan Güneş Duru, İstanbul Teknik Üniversitesi’nde Mimarlık Tarihi üzerine yüksek lisansını yaptı. Prof. Dr. Ufuk Esin’in davetiyle İstanbul Üniversitesi, Prehistorya Anabilim Dalı’nda Aşıklı Höyük projesi dahilinde fahri asistanlık yaptı.  Bu süre zarfında Aşıklı Höyük olmak üzere çok sayıda kazı ve araştırma projesine katılan Duru, 1997 yılında çok yeni kurulmuş olan İstanbul Üniversitesi’nde yeni kurulan Taşınabilir Kültür Varlıklarını Onarım ve Koruma bölümüne öğrenci olarak kabul edildi. Bu bölümden mezun olan Duru, aynı yıl İstanbul Teknik Üniversitesi Sanat Tarihi programında yüksek lisans eğitimine başladı. Daha sonra University College London ve University of Cambridge’de bir yıl süreyle misafir araştırmacı bulundu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı’nda Tarihöncesinde İnsan-Mekan, Topluluk-Yerleşme İlişkisi başlıklı tez çalışmasıyla 2013 yılında doktor ünvanı alan Duru, aynı zamanda Türkiye’de Kuramsal Arkeoloji çalışmalarına önemli bir ivme kazandırmış, pek çok yeni çalışmanın öncüsü olmuştur. 2002’de Ian Hodder tarafından davet ediğildiği Çatalhöyük kazısında Oğuz Erdur’la bilikte arkeolojinin sorunları üzerine bir toplantı yapma fikri üzerine çalışan Erdur ve Duru, birçok üniversiteyi kapsayan tanıtım ve fikir alma ziyaretleri sonunda, 2003 Nisan ayında Bilgi Üniversitesi’nde, ilk defa arkeologların diğer sosyal bilim dallarıyla birlikte tartıştığı bir konge organize etmiştir. Toplumsal Arkeoloji Platformu adını verdikleri bu oluşumun amacı arkeoloji disiplinine “Niye? Nasıl? Ne İçin?” sorularını sormak, arkeolojinin sosyal bilimlerden ve toplumdan uzak, içine kapalı, elitist tavrını sorgulayarak yeni farkındalıklar yaratmak olmuştur. Kitaplaştırılan bu çalışma Türkiye’de ilk defa arkeolojinin tarihsel, metodolojik ve düşünsel durumunun eleştirisi niteliğinde önemli bir manifestodur. Kuramsal arkeolojiye ilişkin uluslararası pek çok toplantının bilimsel danışma ve düzenleme kurulunda yer alan Duru, 1992 yılında öğrenci olarak başladığı Aşıklı Höyük kazılarında 2006 yılından bu yana başkan yardımcısı olarak çalışmış, geçtiğimiz 25 yıl içinde Çatalhöyük başta olmak üzere farklı araştırma projesinde görev almıştır. Trakya Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Bilgi Üniversitesi ve Galatasaray Üniversitesi’nde arkeoloji, mimarlık, insan, mekan ve siyaset ilişkileri üzerine dersler veren Güneş Duru BirGün gazetesi ve ZETE’de güncel politika yazıları yazmıştır. Aynı zamanda pek çok toplumsal duyarlık projesine de imza atan Duru, Redd grubunun gitaristidir.

Hayatın İçinde Mimarlık Seminer Dizisi Programı:

Kasım 2016 Hayatın içinde Mimarlık: Psikiatri
Aralık 2016 Hayatın içinde Mimarlık: Kafe/Kahvehaneler
Ocak 2017 Hayatın içinde Mimarlık: Bilimkurgu
Şubat 2017 Hayatın içinde Mimarlık: Sosyal Medya
Mart 2017 Hayatın içinde Mimarlık: Arkeoloji
Nisan 2017 Hayatın İçinde Mimarlık: Yeşilçam Sineması
Mayıs 2017 Hayatın içinde Mimarlık: Müzik
Haziran 2017 Hayatın içinde Mimarlık: Gastronomi

Konuşmacılar: Yüksek Mimar H. Cenk Dereli, Psikiyatrist Dr. Gülcan Özer

Moderatör: Tuba Parlak

İstiklal Caddesi’nde bulunan Akbank Sanat’ta gerçekleşecek olan konuşmalara dinleyici olarak katılım ücretsiz. Uzakta olup katılamayacaklar, işi çıkanlar, yer bulamayanlar ve trafiğe takılanlar için, Urbanista’nın Youtube kanalı üzerinden konuşmalar oturumun akabinde video olarak yayınlanacak.