Perge’nin Kızı: Plancia Magna

Plancia Magna, İ.S. 1 ve 2. Yüzyıllarda Pamphylia bölgesindeki Perge kentinde iz bırakmış İtalya kökenli Plancius ailesinin kızıdır. Babası M. Plancius Varus senatörlük ve eyalet valilikleri yapmıştır. Olasılıkla başkentle iyi ilişkiler kurulmasını sağladığından, Perge’de onun adına bir şenlik düzenlenmiştir. İ.S. 120-126 yıllarında Plancia Magna da kentinin yaşamında etkin rol oynar.

Roma geleneğine göre, Plancia Magna’nın babasının ve kocasının gölgesinde mütevazı bir hayat yaşaması beklenebilirdi ancak o, kendi adıyla yükselen bir kadın oldu. Plancia Magna sahip olduğu maddi imkânı ve hırsını birleştirerek kamu yararı için pek çok şey yaptı. Bir kadın için kendi mal varlığını (mirasını) kontrol etmek alışılmadık bir durumdu. Özellikle de Plancia Magna gibi yirmili yaşlarda evli bir kadın için. Kamusal alanlarda ele geçen yazıtlarda “Plancia Magna kendi parasını harcadı”, “bol bol harcadı” “kocasının kontrolü olmadan harcadı” şeklinde kısımlar yer alır.

Yazıtlarda geçen “kentin en üst yöneticisi”, “Artemis rahibesi”, “Tanrılar Anası rahibesi” ve “imparator kültü baş rahibesi”  unvanlarından anlaşıldığı gibi Plancia Magna bir yandan siyasal, dinsel ve sosyal amaçlı görevler üstlenirken, bir yandan da Perge’yi imar etme faaliyetlerini yürütmüştür.

Perge’deki arkeolojik çalışmalar Plancia Magna’nın bağışları ile ilgili yazıtların yanı sıra, onu katkılarından dolayı onurlandıran iki heykel ve dokuz yazıtı açığa çıkarmıştır. Heykellerin kamusal merkezde, fakat İ.S. 2. yüzyıl sonlarına, yani Plancia Magna’nın kentteki faaliyetlerinden yaklaşık 70 yıl sonraya ait bir eklentide bulunması, onun Perge için taşıdığı anlamı ve Pergeliler tarafından unutulmadığını açıklıkla göstermektedir. Onurlandırma yazıtları ise, Plancia Magna’nın yönetimsel ve dinsel görevlerini sıralamaktan başka “Kentin Kızı” sıfatına yer vermiştir.

Açıkçası Plancia Magna şehrinin yaşamında aktif ve etkili bir rol oynadı, modern tabirle Perge’nin Belediye Başkanı olduğunu söyleyebiliriz.. Bu da muhtemelen sahip olduğu zenginlik ve gücün sonucu oldu. Ama aynı zamanda bu kararlı, enerjik kişiliğine ve halk tarafından çok sevilmesine bağlı olmalıdır. Peki bu konuda tekil miydi? O, diğer euergetes kadınlara rol model oldu. O’nun gibi bazı öncüllerin varlığı, kadınlardan beklenen kalıpların dışına çıkılmasında yardımcı faktörlerden biri olmuş gibi görünüyor. Bugün bu kadınların çoğu kendi zamanlarında antik gölgelerin içinde solarken, bazıları kendi dünyalarının aydınlığında öne çıkıyordu.

 

Kaynak: Delemen, İ.  “Antik Çağda Kent İmar Eden Kadınlar”, 2010. Salisbury, J.E. Encyclopedia of Women in Ancient World,  2001.
Total
111
Shares
Bir cevap yazın

Benzer İçerikler