Arkeopolis olarak Kahramanmaraş İl Kültür Turizm Müdürü Seydihan Küçükdağlı ile Kahramanmaraş’ın tarihi ve kültürel değerleri üzerine bir değerlendirme yaptık. Sayın Küçükdağlı, il kültür ve turizm çalışmaları, Germanicia Antik Kenti, Direkli Mağarası kazıları, çağdaş müzecilik ve Kahramanmaraş Arkeoloji Müzesi hakkındaki sorularımızı cevapladı.
1-Konya Selçuk Üniversitesi Sosyoloji Ana Bilim Dalı mezunusunuz, burada tamamladığınız lisans öğrenimi, yüksek lisans öğreniminiz ve birçok sertifikanız mevcut. Kültür ve Turizm Bakanlığı adına yurt dışında bulunduğunuz birçok görev dahilinde, bir eğitimci ve bürokrat olarak şehrimizdeki kültür ve turizm çalışmalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
-Doğu Akdeniz’de bulunan Kahramanmaraş, emsalsiz doğası ve iklimi, Başkonuş ve Yavşan yaylaları, Kapıçam Tabiat Parkı, mağaraları, akarsuları, baraj gölleri, dağları, Germanicia Mozaikleri, Eshab-ı Kehf Külliyesi, kaleleri, tarihi camileri ve çarşıları, geleneksel el sanatları, yöresel mutfağı ve coğrafi işaret olarak da tescil edilmiş tarhanası, pul biberi, dondurması, uzun tarihi geçmişi ve zengin kültürü ile alternatif turizm açısından önemli bir potansiyele sahiptir.
Kahramanmaraş’ta Turizm sektörü, sürekli olarak gelişen ve büyüyen bir çizgide devam etmektedir. 2003 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı işletme belgeli konaklama tesisi sayısı 4 iken 2017 yılında bu sayı 50’yi aşmıştır. 2003 yılında ortalama 500 olan yatak sayısı, 2017 yılında 4500’e ulaşmıştır.
Kültür varlıklarının restorasyonları, arkeolojik kazılarla tarihi ve kültürel değerlerin gün yüzüne çıkarılması, tematik müzelerin açılması, sempozyumlar düzenlenmesi, şehrin kültürel değerlerini tanıtan kitaplar, ansiklopediler basılması gibi kültürel alanda pek çok çalışma gerçekleştirilmektedir. Turizm sektörünün gelişmesinde kültürel alanda yapılan çalışmalar önemli bir paya sahiptir.
2-Akdeniz’in yükselen bir kenti olan Kahramanmaraş’ın kültür ve turizm değerleri, son yıllardaki yerli ve yabancı turist sayısıyla nasıl yorumlanabilir?
-Şehrin turizme ve kültüre yönelik yatırımlarının artması sonucu turist sayısı da artmıştır. 2003 yılında yaklaşık 40.000 olan konaklama sayısı 2018 yılı itibariyle 300.000’i aşmıştır.
3-Yaklaşık 15 bin yıllık bir geçmişi olan ve birçok medeniyete ev sahipliği yapan Kahramanmaraş’ın tarihsel sürecine tanıklık etmesi için İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünce yürüttüğünüz tanıtım çalışmalarından bahseder misiniz?
-Müdürlüğümüz tarafından ulusal ve uluslararası fuarlara katılım sağlanması, kitap, dergi, broşür, harita basımı ve tanıtım filmi çekimi gibi çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Ayrıca resmi web sayfalarımızda da ilimizi tanıtan bilgi ve görsellere yer verilmektedir.
4-Çağdaş Müzecilik anlayışı ile ilgili düşünceleriniz nelerdir?
-Çağdaş Müzecilik anlayışı geçmişin birikimi olan tarih ve kültürün günümüz insanına en güzel şekilde sunumu açısından önem taşımaktadır. Bu anlayış ile yenilenen müzeler daha çok ziyaret edilmektedir.
5-30 bin eserin bulunduğu Arkeoloji Müzesi, çağdaş müzecilik anlayışıyla yeniden düzenlenmesinin ardından müzenin ziyaretçi sayısında ve bölgesel itibarında ne gibi değişiklikler görüldü?
(Çağdaş Müzecilik anlayışıyla Kahramanmaraş Arkeoloji Müzesi’ni incelediğim yazıma göz atabilirsiniz: https://arkeopolis.com/cagdas-anlayisla-muzecilik-ve-kahramanmaras-arkeoloji-muzesi/)
-Antik Fil Sergi Salonu,Direkli Mağarası Kazısı Canlandırma ve Sergi Salonu, Domuztepe Höyük Kazısı Canlandırma ve Sergi Salonu, Maraş Aslanı ve Hitit Eserleri Sergi Salonu, Mozaik Sergi Salonu, Taş Eserler ve Steller Sergi Salonu, Kronolojik Arkeolojik Eserler Sergi Salonu, Sikke Teşhir Bölümü, Bahçe Teşhir Kompleksi, Çocuk Eğitim ve Çok Amaçlı Toplantı Salonu ve çevre düzeni ile çağdaş müzecilik anlayışına uygun bir şekilde hizmet veren Kahramanmaraş Arkeoloji Müzesi, kültür ve turizm alanında dikkat çeken bir konuma gelmiştir. Müzeyi yıllık ortalama 20 binden fazla kişi ziyaret etmektedir.
6-Direkli Mağarası kazılarındaki bulgularla şehir tarihinin Paleolitik çağa uzandığı belirlendi, kazı çalışmaları tamamlandıktan sonra bir ziyaret alanının oluşturulması hakkında ne düşünüyorsunuz, böyle bir durum söz konusu mu?
-2007 yılında Onikişubat ilçesi Tekir Mahallesi Döngel mevkii Direkli Mağarası’nda başlatılan bilimsel kazı çalışmaları her yıl belirlenen takvim doğrultusunda Gazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Yrd. Doç. Dr. Cevdet Merih Erek’in başkanlığında devam etmektedir. Döngel Direkli Mağarası kazıları kapsamında yol çalışmaları, arsa alımı, kazı evi ve çevre düzenlemesi yapımı, yön tabelaları gibi çalışmalar yapılmıştır. Kazı çalışmaları uzun yıllar devam eden bir süreç olduğundan çalışmalar tamamlandıktan sonra oluşan şartlara göre bir ziyaret alanı oluşturulması değerlendirilebilir. Her yaz dönemi kazı çalışmaları esnasında Direkli Mağarası kazı alanının gezip görülmesi mümkündür.
7- Germanicia Antik Kenti Geç Roma Dönemi’ne tarihlendiriliyor, burada yer alan taban mozaiklerinin de Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi veya Şanlıurfa Haleplibahçe Mozaik Müzesi’nde olduğu gibi ayrı bir yapı kompleksi içerisinde sergilenme fikri ile ilgili ne düşünüyorsunuz? Germanicia Mozaikleri’nin bulunduğu Dulkadiroğlu ilçesinde alandaki konutların istimlak süreci ile ilgili neler söyleyebilirsiniz? İstimlak edilen evler dahilinde kazılar devam edecek mi?
-Dulkadiroğlu ilçesi, Şeyhadil, Bağlarbaşı, Namık Kemal ve Dulkadiroğlu mahallelerini kapsayan 140 hektarlık alan, 2010 yılında III. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescil edilmiş, Geçiş Dönemi Koruma Esasları ve Kullanım Şartları belirlenmiştir.
Germanicia Mozaikleri’nin yer aldığı bölgede 61 parsel I. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescil edilmiştir. 2009 yılında başlatılan kurtarma kazıları neticesinde bugüne kadar 3 ayrı alanda 16 parselde (3000 metrekare) yapılan kazı çalışması neticesinde 400 metrekare mozaik tabakası ortaya çıkarılmıştır.
-2018 yılı mart ayında Dulkadiroğlu İlçesi, Şeyhadil Mahallesi 2424 ada, 2 ve 3 no’lu parsellerdeki mozaikli alan ören yeri olarak ziyarete açılmıştır.
+Çalışmalar tamamlandığında alanın devasa boyutta bir açık hava müzesi olarak değerlendirilmesi düşüncesi ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?
-Bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen ve evrensel değerlere sahip kültürel varlıkları dünyaya tanıtmak, kültürel değerleri yaşatmak amacıyla Arkeopark olarak projelendirilerek turizme açılması planlanmakta olup mevcut pilot çalışmaların tamamlanması neticesinde belirlenecek strateji doğrultusunda büyük bir mozaik müzesi olarak da neticelendirilebilir.
8-Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nde Turizm Yüksekokulu ve Arkeoloji bölümünün açılışına öncülük eden biri olarak Arkeoloji ve Sanat Tarihi öğrencilerine ne gibi önerilerde bulunmak istersiniz?
-Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Arkeoloji bölümü, ilimizin arkeolojik değerleri üzerine yapılan çalışmaların artmasını sağlamaktadır. Arkeoloji ve Sanat Tarihi bölümlerinden mezun olan öğrencilerin ilgi ve merak duygularını kaybetmeden akademik çalışmalara yönelerek insanlığın kültürel mirasına sahip çıkmaları gerekmektedir.
9- Bir grup öğrenci tarafından kurulan, bünyesinde birçok üniversiteden Arkeoloji, Sanat Tarihi, Antropoloji, Tarih gibi bölümlerden öğrenciler barındıran ve tamamen gönüllülük esası ile çalışan bir platform olan Arkeopolis.com ile ilgili düşünceleriniz nelerdir?
-Arkeopolis.com, arkeoloji ve sanat tarihi başta olmak üzere sosyal bilimlerin alanına giren konularda pek çok bilgi ve görsel içeren bir site olarak önem taşımakta ve bir anlamda sanal müze görevi de görmektedir. Ayrıca bu alanlarda meydana gelen güncel gelişmelerin takibi açısından da ziyaretçilerine fayda sağlamaktadır. Kahramanmaraş’ın kültür ve turizm değerleri üzerine röportaj yapma talebimde bulunan Arkeopolis.com’a teşekkür ediyor ve çalışmalarında başarılar diliyorum.
Sayın Seydihan Küçükdağlı’ya röportaj talebimizi kabul ettiği için teşekkür ederiz.
Kahramanmaraş ile ilgili merak ettikleriniz için:
https://kahramanmaras.bel.tr/kesfedin
http://www.kahramanmaraskulturturizm.gov.tr/
