Antalya Müzesi ülkemizdeki önemli müzelerden bir tanesidir. 1. Dünya Savaşı sonrasında bölgeye gelen işgal güçlerinin yağmasından kurtarılan eserlerin korunması amacıyla öğretmen Süleyman Fikri Erten tarafından 1922 yılında kurulmuştur. Eserlerin korunması için ilk olarak Kaleiçi’nde bulunan Alaaddin Camii seçilmiştir. Daha sonra ise Yivli Camii’de yer alan müze bugünkü binasına 1972 yılında taşınmıştır. Bu içeriğimizde Perge’de bulunan ve günümüzde Antalya Müzesi’nde sergilenmekte olan Tanrı heykellerinden birkaçını sizlere sunuyoruz.
Öncelikle Tanrıların Tanrısı Zeus ile başlayalım…
Kronos’un oğlu, Hera’nın kocası, Tanrıların babası ve kralı Zeus’u hepimiz biliriz. Latince ismi Jüpiter’dir. Linear-B’de Di-we olarak geçer. Xenios yani konuk ve yabancıların haklarını koruyan ve Soterius yani Kurtarıcı Zeus gibi birçok sıfatı vardır. Hesiodos Theogonia’sında bahseder ondan Olympos Tanrılarının doğuşunu anlatırken:
”Ve temkinli Zeus, tanrıların ve insanların babası, Yıldırımlarıyla yeryüzünü titreten.”
Antalya Müzesi’nin Tanrılar Salonu’nda sergilenmekte olan Zeus heykeli İ.S. 2. Yüzyıla tarihlendirilmektedir.
Gelelim Phoibos Apollon’a
Bilici Tanrı Apollon, Zeus ve Leto’nun oğlu, Artemis’in kardeşidir. Efsanevi savaşta Troialıların tarafını tutmuştur. Müziğin de tanrısıdır. Müzede bulunan Apollon heykellerinden biri Apollon Kitharodos’tur. Tanrı elinde bir kithara ile betimlenmiştir.
Bir başka Apollon heykeli daha:
Sırada Ulak Tanrı Hermes var
Lysippos’un Sandaletini Bağlayan Hermesi’nin bir Roma Dönemi kopyasını görüyoruz. İncelemeye doyamayacağınız eserlerden bir tanesidir.
Devasa boyutlarda, oldukça görkemli, insanın tüylerini diken diken eden bir Hermes heykeli görüyoruz. Müzeye gidenler karşısından bir türlü ayrılamadıklarında ne demek istediğimizi anlayacaklardır:
Tıbbın ve Sağlığın Tanrısı Asklepios
Güneş Tanrısı Helios
Hyperion ile Theia’nın oğludur. Eos ve Selene’nin kardeşidir.
Ve Serapis
BONUS:
Bir Yarı Tanrı olan Herakles’i eklemeden geçemedik.
Yunan mitolojisinde Herakles, Roma mitolojisinde Herkül olarak geçer. Zeus ile Miken Kralı’nın kızı Alkmene’nin oğludur. Görseldeki eser Lysippos’un Herakles Farnese isimli eserinin bir Roma Dönemi kopyasıdır. Orijinali bronz olup İ.Ö. 330-320 civarlarında yapılmıştır. Perge’de bulunan eserin üst kısmı çalınarak 1980 civarında ya da önceki yıllarda Amerika’ya kaçırılmıştır. 1980 yılında Prof. Dr. Jale İnan başkanlığındaki ekip tarafından heykelin alt kısmı bulunmuştur. Heykelin çalınan üst kısmı 1982 yılında Amerika-Boston Güzel Sanatlar Müzesi’nde sergilenmeye başlanmıştı. 1990’lı yıllarda gazeteci Özgen Acar Amerika’da adı geçen müzede heykelin üst kısmını görmüş ve ekibe bildirmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda parçaların aynı heykele ait oldukları saptanmış fakat itirazlar gecikmemiştir, Amerikalı heyetin tüm itirazları çürütülerek heykelin üst kısmı Amerika’dan geri alınmıştır. Antalya’ya getirilen eser alt yarısı ile birleştirilmiştir ve günümüzde Antalya Müzesi’nin lahitler salonunda sergilenmektedir. Yorgun Herakles heykeli olarak da bilinmektedir.
